Το αλκοόλ στη διατροφή μας

Συνηθίζεται να απολαμβάνουμε είτε την παρέα και τη συζήτηση με τους φίλους μας είτε κάποιο γεύμα συνοδεία κάποιου ποτού.

Ευεργετικές επιδράσεις της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ

Όταν καταναλώνουμε μέτριες ποσότητες αλκοολούχων ποτών χαλαρώνουμε, νιώθουμε ευφορία, μειώνονται οι αναστολές μας. Τι σημαίνει μέτρια κατανάλωση;

Είναι σίγουρο ότι δεν είναι το ίδιο για όλα τα άτομα, γιατί ο καθένας μας έχει διαφορετική ανοχή στο αλκοόλ. Οι αρχές βέβαια έχουν θέσει όρια, τα οποία είναι κατάλληλα για τους περισσότερους υγιείς ανθρώπους: δύο ποτά για έναν υγιή άντρα μέτριου αναστήματος και ένα ποτό για μία υγιή γυναίκα μέτριου αναστήματος. Αναμφίβολα, πολλοί καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ από αυτό το όριο χωρίς προβλήματα. Κάποιοι άλλοι, με μικρότερες δόσεις αντιμετωπίζουν προβλήμα-τα.

Στο κρασί αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Η μεγάλη περιεκτικότητα του χυμού των σταφυλιών σε κάλιο μειώνει την αρτηριακή πίεση. Βέβαια, το οινόπνευμα που περιέχεται στο κρασί αυξάνει την αρτηριακή πίεση, οπότε ο χυμός των σταφυλιών είναι καλύτερος από το κρασί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το κρασί, έκτος του οινοπνεύματος, περιέχει φαινόλες που προσφέρουν προστασία από καρδιαγγειακές ασθένειες. Αυτές οι ουσίες δρουν αντιοξειδωτικά, αποτρέποντας την οξείδωση και μειώνοντας τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα.

Γενικά, τα οινοπνευματώδη ποτά μειώνουν την όρεξη. Στην περίπτωση ατόμων που υποφέρουν από άγχος, σε υπερήλικες υποφέρουν από κατάθλιψη και απουσία ενδιαφέροντος για το φαγητό, μικρές δόσεις αλκοόλ λαμβανόμενες 20 λεπτά πριν το γεύμα, αυξάνουν την όρεξη.

Έρευνες έχουν δείξει ότι μέτρια κατανάλωση βελτιώνει τη διάθεση, τις κοινωνικές επαφές και τον ύπνο.

Όμως, πριν κάποιος αποφασίσει αν θα καταναλώνει αλκοόλ πρέπει να λάβει υπόψη την ηλικία και το ιστορικό υγείας του. Οι περισσότεροι θάνατοι που αποδίδονται στο αλκοόλ παρατηρούνται σε ηλικίες μεταξύ 15 και 44 χρόνων, όταν ο κίνδυνος από καρδιαγγειακές ασθένειες είναι μικρός. Σ’ αυτά τα άτομα, ο κίνδυνος είναι σημαντικότερος από τα πλεονεκτήματα.

Από τη στιγμή που το αλκοόλ εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα, του δίνεται ιδιαίτερη προσοχή. Σε αντίθεση με τις τροφές, για τις οποίες απαιτείται η διαδικασία της πέψης πριν την απορρόφησή τους, τα μικρά μόρια της αλκοόλης απορροφώνται από τα τοιχώματα του στομάχου και φτάνουν στον εγκέφαλο σε ένα μόλις λεπτό. Η αιθυλική αλκοόλη είναι τοξική ουσία (δηλητήριο). Η πρώτη αμυντική αντίδραση του οργανισμού είναι την να αποβάλει μέσω του εμετού. Συχνά, όμως καταναλώνουμε σταδιακά το αλκοόλ, πολλές φορές και διαλυμένο σε μη αλκοολούχα ποτά οπότε και καθυστερείται ο εμετός και ο οργανισμός προλαβαίνει να απορροφήσει την αλκοόλη.

Αν έχουμε φάει, τα μόρια της αλκοόλης έχουν μικρότερες πιθανότητες να έρθουν σε επαφή με τα τοιχώματα του στομάχου, και έτσι φτάνουν με πιο αργό ρυθμό στον εγκέφαλο. Επομένως, όποιος θέλει να πίνει χωρίς να μεθύσει γρήγορα καλό είναι τα καταναλώνει παράλληλα και τα σνακ που συνοδεύουν το ποτό, όπως και να προσθέτει πάγο, νερό ή μη αλκοολούχα ποτά στο ποτό του.

Όταν πίνουμε με αργό ρυθμό, η αλκοόλη μετά την απορρόφηση, συλλέγεται από το συκώτι όπου και μεταβολίζεται. Όταν όμως πίνουμε με γρήγορο ρυθμό, κάποια ποσότητα περνάει στο υπόλοιπο σώμα και στον εγκέφαλο.

Στον εγκέφαλο, η αλκοόλη επιδρά αρχικά στην περιοχή που ελέγχει τη λογική και την κρίση. Όσο συνεχίζεται η κατανάλωση, επιδρά και στις περιοχές που ελέγχουν την όραση και την ομιλία. Αν συνεχιστεί η κατανάλωση, επηρεάζονται τα κέντρα που ελέγχουν την κίνηση των μυών, με αποτέλεσμα την αδυναμία στήριξης του σώματός μας και την έλλειψη ελέγχου στο περπάτημα. Τέλος, χάνονται οι αισθήσεις, κι έτσι σταματά η κατανάλωση αλκοόλ. Ευτυχώς, γιατί μεγαλύτερες δόσεις θα αναισθητοποιούσαν τα βαθύτερα εγκεφαλικά κέντρα που ελέγχουν την αναπνοή και την καρδιακή λειτουργία, προκαλώντας το θάνατο.

Η αλκοόλη προκαλεί διούρηση, με αποτέλεσμα το αίσθημα της δίψας. Το μόνο υγρό που ενυδατώνει το σώμα είναι το νερό. Όσο πίνουμε αλκοολούχα ποτά, τόσο αφυδατώνουμε το σώμα μας. Ο έξυπνος πότης πίνει παράλληλα με το αλκοόλ και άφθονο νερό. Με τη διούρηση, χάνονται πολλά μέταλλα όπως και μαγνήσιο, ασβέστιο, ψευδάργυρος, κάλιο, εξαντλώντας τα αποθέματα του σώματος. Αυτά τα μέταλλα είναι απαραίτητα για την ισορροπία ηλεκτρολυτών και τον έλεγχο των μυών.

Τα ηπατικά κύτταρα μεταβολίζουν σχεδόν όλη την ποσότητα του αλκοόλ, έτσι απομακρύνονται όλες οι τοξικές ουσίες πριν φτάσουν σε ζωτικά όργανα όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος. Ο μεταβολισμός στο συκώτι γίνεται από μια σειρά ενζύμων. Το συκώτι μετατρέπει το αλκοόλ σε λιπαρά οξέα, τα οποία όταν συσσωρευτούν δημιουργούν αυτό που ονομάζεται λιπώδης διήθηση. Κάθε οργανισμός μπορεί να μεταβολίσει το αλκοόλ ανάλογα με την ποσότητα των συγκεκριμένων ενζύμων. Οι γυναίκες απορροφούν τρεις φορές περισσότερο αλκοόλ σε σχέση με τους άντρες, γιατί έχουν μικρότερη ποσότητα ενζύμων. Χρειάζεται μιάμιση ώρα περίπου για να μεταβολίσουμε ένα ποτό.

Είναι μύθος ότι η κατανάλωση καφέ μπορεί να βοηθήσει το μεταβολισμό της αλκοόλης. Η καφεΐνη είναι διεγερτική ουσία, απλά «ξυπνάει» τους μεθυσμένους.

Η αλκοόλη παρέχει 7 χιλιοθερμίδες ανά γραμμάριο. Επιπλέον οι θερμίδες αυτές είναι ουσιαστικά σαν θερμίδες λίπους γιατί το αλκοόλ προωθεί την αποθήκευση λίπους.